Hiç ‘hiçbir sorun yoktu ki’ diyen bir çifti ayrıldıktan sonra gördünüz mü? Ya da en yakın arkadaşınız ağlayarak ayrılığı anlatırken siz içinizden ‘Zaten kaç yıldır gidiyordu bu ilişki…’ dediniz mi? İşte bilim tam olarak bu hissi kanıtladı. Zira araştırmalar, alakaların sona ermeden evvel geçtiği o sessiz ancak tehlikeli evreyi net bir halde ortaya koyuyor. Ne yazık ki bir kere o noktaya gelindiyse artık geriye dönüş neredeyse imkansız.
Araştırmacılar, münasebetin ne vakit bittiğini matematiksel olarak hesapladı.
Almanya’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden kişilik psikolojisi uzmanı Janina Bühler, “Zamanla sona eren ilgileri daha düzgün anlamak için farklı ülkelerden dataları birleştirdik.” diyerek başladıkları çalışmanın ayrıntılarını paylaştı. Almanya, Hollanda, Avustralya ve İngiltere’den toplam 11.000 bireyden elde edilen bilgiler, alakaların ne vakit berbata gittiğini incelemek için kullanıldı.
Sonuçlar epey netti, ilgiler ekseriyetle keyifli başlıyor ve yaklaşık sekiz yıl boyunca yavaş yavaş düşüşe geçiyor. Düşüşün akabinde bir geçiş noktasına ulaşılıyor ki işte asıl kırılma tam da burada yaşanıyor. Bu noktadan sonra memnuniyet süratle azalıyor ve çiftler ayrılığa yanlışsız kaçınılmaz bir formda sürükleniyor.
İşte bu noktaya bilim insanları ‘geçiş noktası’ diyor. Bu geçişten sonra bağlantıdan duyulan tatmin, ani bir halde düşüşe geçiyor ve çiftler, ortalama bir ila iki yıl içinde kesin bir ayrılıkla süreci noktalıyor.
Kötü haber şu: O noktaya gelmiş olabilirsiniz ve farkında bile olmayabilirsiniz.
Araştırmacıların terminal evre dediği bu dönüm noktası, alakanın doğal iniş çıkışlarından farklı olarak, memnuniyetin artık kalıcı biçimde düşmeye başladığı andır. Artık çiftler eskisi kadar memnun hissetmez, ancak problemleri da net olarak adlandıramaz. Bireylerden biri, bazen de her ikisi bu düşüşü fark edemez ya da görmezden gelir.
Ancak bilimsel datalara nazaran, bu nokta geçildikten sonra bağın kurtarılması epeyce zorlaşıyor. En değişik bulgu ise şu; başarılı yani kalıcı ilgilerde bu geçiş hiç yaşanmıyor.
O noktaya gelindiyse, ne yapılmalı?
Bühler’e nazaran ilgiyi kurtarmanın anahtarı, geçiş noktasına gelmeden evvel harekete geçmekten geçiyor. Memnuniyetteki küçük azalmaları erkenden fark etmek, açık bağlantıyla yaklaşmak ve problemleri ötelememek gerekiyor. “O aslında geçer” diyerek susmak ya da bir şeyler eksilse de “idare ediyoruz” demek, ilgiyi terminal evreye gerçek süratle itebiliyor.
Bu yüzden kıvılcımı söndürmemek, alevi yine yakmaya çalışmaktan çok daha tesirli. Kısaca bilim diyor ki: Alakalar, bir gecede bitmez lakin bir noktadan sonra yavaş yavaş değil, süratle yok olur.