2023 sonbaharında, MIT, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Profesör Eric Klopfer, öğrencilerine tahminen de hayatlarının en unutulmaz derslerinden birini verdi. Bilgisayar bilimi dersinde yapılan bu deney, öğrenmenin ve gayret etmenin beyin üzerindeki tesirlerini tekrar düşünmemizi sağlıyor. Deneyin ayrıntıları, yapay zekânın eğitimdeki rolüne dair değerli sorulara ışık tutuyor.
Deneyin Tasarımı
Klopfer, öğrencilerini üç kümeye ayırdı ve Fortran programlama lisanıyla ilgili bir vazife verdi. Fortran, eski bir lisan olmasına karşın bilimsel hesaplamalarda hâlâ kıymetli bir yere sahip. Lakin işin püf noktası şuydu: Hiçbir öğrenci bu lisanı bilmiyordu. Kümelere farklı tahlile ulaşma araçları tanımlandı:
1. ChatGPT kullanan küme: Yapay zekâ dayanağıyla süratli bir tahlil üretmeleri bekleniyordu.
2. Code Llama kullanan küme: Meta’nın geliştirdiği bu araçla vazifesi çözmeleri istendi.
3. Google kullanan küme: Geleneksel araştırma tekniklerini kullanmaları gerekiyordu.
Sonuçlar şaşırtan değildi:
• ChatGPT kullanan küme, misyonu en hızlı tamamladı.
• Code Llama kullanan küme daha yavaş ancak başarılıydı.
• Google kullanan küme ise en çok zorlanan oldu, lakin en kapsamlı araştırmayı yaparak misyonu çözdü.
Ezbere tahlil testi
Deneyin asıl çarpıcı kısmı ise ikinci basamaktaydı. Öğrencilerden birebir sorunu ezbere çözmeleri istendiğinde şu sonuçlar ortaya çıktı:
• ChatGPT kullanan öğrenciler problemi hiç hatırlamıyordu.
• Code Llama kullananlar hudutlu bir muvaffakiyet elde etti.
• Google kullananlar ise en başarılı grup oldu.
Bu sonuç, beynin öğrenme sistemlerini anlamak için güçlü bir ileti içeriyor: Uğraş göstererek öğrenmek, uzun vadeli hatırlama ve sorun çözme yeteneği için kritik değere sahip.
Çaba ve gelişim
Yapay zekâ, işleri hızlandırıyor, sıkıntıları çözüyor ve hayatımızı kolaylaştırıyor. Fakat bu kolaylıklar bir bedel ile geliyor: Beynimiz Gayret göstererek öğrenme fırsatını kaybediyor. Öğrenme sürecinde uğraş, beynin daha derin ve kalıcı bir formda bilgi edinmesini sağlıyor. Klopfer’in deneyinde olduğu üzere, zorluklarla yüzleşmek, bir sorunun her bileşenini anlamamıza ve gelecekte emsal sıkıntılarla başa çıkmamıza imkan tanıyor.
Liderler için ders: Alan açın
Bu deneyden çıkarılacak değerli bir öteki ders ise liderlik ile ilgili. Bir başkan olarak ekibinizin gelişmesini istiyorsanız, onların uğraş etmelerine müsaade vermelisiniz. Problemleri sizin çözmeniz kısa vadede işleri kolaylaştırabilir, lakin uzun vadede grubunuzun bağımsız düşünme ve sorun çözme yeteneğini baltalayabilirsiniz.
• Kusur yapmalarına müsaade verin: Yanılgılar öğrenmenin en bedelli modülleridir.
• Denetimli sorumluluk verin: Artan sorumluluklarla grubunuzu destekleyin.
• Çaba alanları yaratın: Öğrenme süreçlerine etkin olarak katılmalarını sağlayın.
Sonuçta, gayret ederek öğrenen bir takım, yalnızca misyonlarını yerine getiren bir gruptan çok daha fazlasını başaracaktır.
Yapay Zekâ ve insan beyni: İstikrarda kalmak
Yapay zekâ, eğitimde ve liderlikte güçlü bir araç olabilir. Lakin gerçek kullanıldığında yarar sağlar. Klopfer’in deneyinden yola çıkarak, teknolojiyi bir dayanak aracı olarak kullanmak, uğraş ederek öğrenmeyi teşvik etmek için kritik değere sahiptir. Çaba, insan beynini geliştirir; bu, yapay zekânın asla kopyalayamayacağı bir süreçtir.
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar büsbütün muharrirlerinin özgün niyetleridir ve Onedio’nun editöryal siyasetini yansıtmayabilir. ©Onedio